Nieuw onderzoek bevestigt: homeopathie werkt beter dan placebo

Een internationale groep wetenschappers komt na het uitvoeren van een “Systematische review” tot deze conclusie. Het effect van homeopathische geneesmiddelen is niet alleen toe te schrijven aan een placebo-effect (ofwel: neppillen). 

Er werden eerder gepubliceerde homeopathische onderzoeken, m.n. meta-analyses, grondig geanalyseerd. De wetenschappers betogen, dat er geen enkele reden is om homeopathie te weren uit de gezondheidszorg. Dat laatste wordt vaak gedaan, onder het mom dat homeopathie niet bewezen zou zijn. Het nieuwe onderzoek bevestigt, dat er wel degelijk bewijs is voor effect van homeopathische geneesmiddelen.
Dit is goed nieuws voor de behandelaren en gebruikers van homeopathie!

Samenvatting  Systematische review Hamre e.a. ( auteur Christien Klein-Laansma )

Homeopathische behandeling van ziekten bij mensen kan positieve effecten hebben, die op meer berusten dan het placebo-effect. Dat is de conclusie uit een systematische analyse van homeopathisch onderzoek die op 7 oktober 2023 online werd gepubliceerd. De analyse werd uitgevoerd door professor Harald Hamre van de Witten/Herdecke Universiteit in Freiburg (Duitsland), in samenwerking met andere onderzoekers, onder meer uit de Verenigde Staten. 

Systematische review van meta-analyses
Het gepubliceerde onderzoek is een systematische review. Dat is een systematisch overzicht en analyse van onderzoeken over een bepaald onderwerp. In dit geval werden eerder gepubliceerde meta-analyses over homeopathie grondig tegen het licht gehouden. Een meta-analyse is een verzamelonderzoek, waarbij de uitkomsten van verschillende opgenomen studies als geheel worden geanalyseerd. Over homeopathie zijn sinds 1990 diverse meta-analyses verricht. De onderzoekers gebruikten alleen meta-analyses waarin het homeopathische middel werd vergeleken met placebo (neppil), die waren gepubliceerd tussen 1 januari 1990 en 30 april 2023. De onderzoekers gingen niet over één nacht ijs: de meta-analyses die zij wilden analyseren moesten voldoen aan vooraf opgestelde kwaliteitscriteria, zoals eisen aan de opzet van het onderzoek, compleetheid van gegevens en statistische analyse. Dit is volgens de auteurs de eerste systematische review van meta-analyses over onderzoek waarin homeopathie wordt vergeleken met placebo, voor allerlei indicaties.

Positief effect voor homeopathie
De zes meta-analyses die voldeden aan de kwaliteitscriteria, waren gepubliceerd door Linde (1997, 1998), Cucherat (2000), Shang (2005) en Mathie (2014, 2017). In twee van deze meta-analyses ging het uitsluitend over individuele homeopathie, in één over niet-individuele homeopathie en in drie over alle typen homeopathische behandelingen. Het doel van de systematische review was om het effect van homeopathische behandelingen in het algemeen te evalueren. In 5 van de 6 meta-analyses vonden de auteurs een positief effect voor homeopathie vergeleken met placebo, in de zesde meta-analyse kon dit aspect niet worden beoordeeld.
De onderzoekers maakten ook een analyse met alleen studies met de hoogste kwaliteit. Voldoende gegevens daarvoor waren beschikbaar bij 4 van de 6 meta-analyses. Bij analyse van studies met hoge kwaliteit bleef het positieve resultaat overeind in drie meta-analyses, in de vierde was er geen significant verschil.

Bevestiging laboratoriumexperimenten
De genoemde positieve conclusie uit het klinische onderzoek komt overeen met resultaten van fysicochemische en biologische laboratoriumexperimenten. Hierin werden (deels reproduceerbare) effecten gevonden met stoffen die volgens homeopathische principes stapsgewijs waren verdund en tussentijds geschud, ofwel op homeopathische wijze ‘gepotentieerd’. Volgens de heersende, beperkte, natuurwetenschappelijke opvattingen zit er dan, populair gezegd, ‘niks’ meer in, en toch werden er bij herhaling positieve effecten gemeten. Dit type fundamenteel onderzoek heeft de laatste tientallen jaren enorme vorderingen gemaakt.

Kwaliteit wetenschappelijk bewijs kan zich meten met regulier
De auteurs vonden géén ondersteuning voor de alternatieve hypothese, die luidde dat er géén verschil in uitkomsten zou zijn tussen homeopathie en placebo. Dit laatste wordt vaak beweerd, met alle gevolgen van dien: zogenaamd gebrek aan wetenschappelijk bewijs wordt vaak als reden aangevoerd om homeopathie te weren uit gezondheidszorgsystemen. Dat argument wordt door de auteurs nu ten stelligste ontkracht. De kwaliteit van het wetenschappelijk bewijs voor effect van homeopathie kan zich juist overtuigend meten met dat voor conventionele behandelingen.

Aanbevelingen
De auteurs bevelen aan om een update te verrichten van de meta-analyse van Mathie naar individuele homeopathie. Ook adviseren zij om het toekomstige onderzoek naar niet-individuele homeopathie te focussen op specifieke interventies of indicaties. 
Het originele onderzoek kunt u hier downloaden; onderzoek Hamre
Open acces op internet:  https://doi.org/10.1186/s13643-023-02313-2

1. Hamre, H.J., Glockmann, A., von Ammon, K. et al. Efficacy of homoeopathic treatment: Systematic review of meta-analyses of randomised placebo-controlled homoeopathy trials for any indication. Syst Rev 12, 191 (2023). https://doi.org/10.1186/s13643-023-02313-2

2.  Individuele homeopathie: voorschrift voor een enkel homeopathische geneesmiddel, gebaseerd op de totaliteit van symptomen van een patiënt